معانی برخی از اصطلاحات کاربردی در آیین نامه اجرایی قانون صدر الاشاره
تعاریف و اصطلاحات مرتبط با بیمه های اشخاص در ذیل آورده شده است و در ادامه به قوانین مجازات های اسلامی می آوریم.
Actuary :
محاسبات فنی
Commission :
کارمزد
Covrernot :
پوشش موقت است که تا صدور بیمه نامه اصلی اعتبار دارد .
Price:
یا قیمت که اطلاعاتی درخصوص ارزش آن کالا یا خدمت ارائه می نماید . درصورتیکه بخواهیم ارزش آنرا بسنجیم از واحد پول استفاده می نماییم .
Tarieff :
تعرفه قیمتی است که براساس برنامه ای خاص تعیین شده . بنابر این تعرفه یک کالا یاخدمت ممکن است از قیمت واقعی آن کمتر یا بیشتر باشد .
گلوبال (تعرفه سرجمع ) Cloobal :
برآوردمجموع هزینه های درمان یک بیماری نظیر هزینه عمل جراحی انجام شده درمراکز پزشکی بابت حق الزحمه پزشک ، بیهوشی ، اتاق عمل ، وسایل مصرفی ، هتلینگ و . . .
مادرزادیCongential:
به فهرست بیماریهایی گفته می شودکه از بدو تولد همراه شخص باشدکه گاه بصورت عیوب مادرزادی واضح نظیر پاچنبری ، چندانگشتی ظاهرمی شودوگاه بصورت عیوبمادرزادی مخفی نظیر استنوزپیلور(تنگی قسمت ابتدای روده باریک)، اشکالات دریچه ای قلبی مثلASD )نقص دیواره بین دودهلیز ) می تواند بروزنماید
معالجه Treatment :
اقداماتی که منجر به برگشت سلامت به بیمار شود اعم از طبی و جراحی .
اورژانس Emergency:
اورژانس یا فوریتهای پزشکی ، اقدامات طبی و یاجراحی است که هرچه سریعتر بایستی انجام شود تا از بروز عوارض بعدی و یا تهدید شدن حیات بیمارخودداری نماید .
ارزش نسبی خدمات سلامتK:
درخصوص تجزیه و تحلیل اقدامات پزشکی و تعیین بهای آن است به این ترتیب k عاملی است که درارزشهای نسبی خدمات پزشکی ضرب میشود .
ما ترک:
دراصطلاح حقوقی ماترک یا ترکه به اموالی اطلاق میشودکه حین الفوت جزء دارائی متوفی محسوب و موجود باشد بنابراین غرامت ناشی ازفوت متوفی که بعدا” تحقق مییابد جزء ماترک نبوده و خارج ازشمول مقررات مربوط به ارث بوده وقابل توقیف ازطرف بستانکاران متوفی نمیباشد .
گزارش:
بیان امور گذشته .
عملکرد:
کارکرد ، نتیجه کار ، میزان کار .
آمار:
حساب ، طبقه بندی علمی وقایع است ، قاعده آن محاسبه و نشان دادن نتیجه به صورت ارقام و اعداد است .
هزینه های بیمه گری:
این هزینه ها عبارتند ازکارمزد نمایندگی .
توانگری مالی :
توانایی ایفای تعهدات شرکت بیمه درمقابل بیمه گذاران درحقیقت شاخصی است برای نشان دادن اینکه شرکت بیمه تاچه اندازه درمعرض خطرورشکستگی قراردارد .
بازار بیمه :
متشکل از گروهی از مردم است که در یک منطقه جغرافیایی اقامت داشته و بیمه مورد نیاز آنان است ، درحقیقت مشتریان بیمه هستند .
بازار بیمه موجود:
تعداد مردمی که شرکت بیمه خاص دریک لحظه از زمان آنها را بیمه کرده و بیمه نامه معتبر دارند .
بازار بالقوه یاپتا نسیل بازار:
بازاری است که گسترش آن به توانائی و قدرت شرکت های بیمه وابسته است و برای شرکتهای بیمه امکان توسعه و فروش انواع بیمه نامه ها درآنجا وجود دارد .
حق بیمه تولیدی:
بیمه نامه هایی که طی دوره گزارش توسط موسسات بیمه صادرشده اند ، دربیمه های غیرزندگی برمبنای حق بیمه صادره ودربیمه های زندگی برمبنی حق بیمه وصولی لحاظ میگردد .
پرتفوی :
مجموعه تعهدات بیمه ای یا بیمه نامه های معتبرشرکت بیمه درتمام رشته ها یا یک رشته معین از فعالیت بیمه ای .
پرتفوی نماینده:
بیمه نامه هائی که شرکت بیمه ازطرف یا به پیشنهاد نماینده صادر می کند .
ماه ۲۲ مجموعه قوانین مالیاتهای مستقیم:
درصورتیکه مطالبات متوفی غیر قابل وصول تشخیص داده شود، مطالبات مذکور جزء ماترک منظور نمیشود .
ماده ۳۲ قانون بیمه های بازرگانی:
درصورت ورشکستگی بیمه گر بیمه گذاران نسبت به سایرطلبکاران حق تقدم دارند . و بین معاملات مختلف بیمه ، در درجه اول حق تقدم با معاملات بیمه عمر است .
بیمه شده :
شخصی است که فوت و حیات او موضوع قرارداد بیمه است ، سن و وضع مزاجی و سلامتی وشغل او پایه محاسبه حق بیمه می باشد .
با توجه به تعریف فوق بیمه شوندگان ازنظر سلامت و وضع مزاجی به ۳ گروه تقسیم می شوند .
افرادی که ازسلامت کامل برخوردارند ، این افراد می توانند با نرخهای مصوب عادی مشمول بیمه واقع شوند .
- افرادی که به بیماری و یا ازکارافتادگی و یا نقص عضو مبتلا هستند لیکن وضعیت سلامت و جسمی آنان درسطح قابل قبول بیمه گران می باشد.علاوه بر نرخ عادی ، اضافه نرخ نیز به آنان تعلق می گیرد .
- افرادی که مبتلا به بیماری و مشکلات جسمی سخت هستند درحقیقت وضعیت سلامتی آنان به مخاطره افتاده لذا شرکتهای بیمه ازپذیرش آنان خوداری می نمایند
گروه بیمه شدگان:
به گروهی اطلاق می شودکه با هدفی غیر از اخذ پوشش بیمه تشکیل شده و حداقل ۷۵% آنان تحت پوشش بیمه قرار گیرند . به این ترتیب بیمه شونده گان برای هدفی غیر از انعقاد قرارداد بیمه و از قبل متشکل شده اند .
بیمه همگانی ،بیمه گرپایه:
آن بخش ازهزینه های درمانی که بعهده سازمانهای بیمه گر پایه شامل (خدمات درمانی ، تامین اجتماعی ، نیروهای مسلح وکمیته امدادامام خمینی ) میباشد . هم چنین سازمانهای بیمه گری یاکارگزارانی که درحوزه های حمایتی و توان بخشی و واحدهای امدادی شناختـه شده اند .
بیمه گذار:
در بیمه های اشخاص ، شخص حقیقی یا حقوقی است که رابطه اش با بیمه شدگان صرفاً از طریق انعقاد قرارداد بیمه گروهی نباشد .
نماینده :
طبق مقررات مصوب شورای عالی بیمه ، شخص حقیقی یاحقوقی است که مجاز به عرضه خدمات بیمه ای درداخل کشور به نمایندگی ازسوی بیمه طرف قرارداد خواهد بود . بدینرو نماینده نمیتواند نمایندگی بیش از یک شرکت بیمه را داشته باشد وتنها برای شرکت بیمه طرف قرارداد فعالیت می کند .
نماینده خوب شخصی است که نیازمندی های بیمه ای مشتریان خود را به درستی تشخیص دهد .
نفع بیمه ای:
عبارتست ازذی نفع بودن بیمه گذار در بقاء آنچه بیمه مینماید .
قرارداد :
عبارتست ازتوافق و قصد دو جانبه بین دو نفر و یا بیشتر برای بستن پیمان خرید و فروش که دارای آثار حقوقی بوده و یک رابطه الزامی است .
سقف تعهدات:
یا حداکثر تعهدات ، بالا ترین میزانی که هر پوشش دربیمه نامه تعهد شده است .
استثنائات :
خطراتی که مشمول بیمه واقع نمیشوند و یا از تعهدات بیمه گر خارج هستند .
الحاقیه :
سندی است برای تغییرشرایط قرارداد ، و ضمیمه بیمه نامه اصلی محسو ب می شود .
بطلان :
طبق اصول کلی حقوقی ، بر قرارداد باطل هیچ اثری مترتب نیست وکلیه آثار آن از بین می رود در واقع قرارداد به وجود نمی آید .
فسخ :
صرفا برای حفظ حقوق طرفی که ازحق فسخ برخوردار می شود وضع شده است لذا قرارداد قبل از فسخ صحیح و معتبر بوده و عمل فسخ به حیات آنخاتمهمی دهد بدین رو اثر فسخ بر زمان بعد از فسخ خواهد بود.
موضوع بیمه:
خطررا موضوع بیمه می نامیم (قبول جبران خسارات یا پرداخت سرمایه ) .
خطرات اضافی :
خطرهایی که در بیمه نامه اصلی پوشش داده نشده است لیکن با صدور الحاقیه و پرداخت حق بیمه اضافی بیمه پذیر هستند .
خطر:
ریسک یاخطریا موضوع بیمه به امری گفته می شودکه درصورت وقوع آن بیمه گر موظف به انجام تعهد خود می گردد .
خطر از عدم اطمینان برخوردار است لذا بیمه بدون ریسک مفهوم وجودی خودرا از دست می دهد . درجامعه هائی که ریسک وجود نداشته باشد بیمه نیز وجود ندارد ریسک به دو عامل احتمال و شدت وابسته است و به دو دسته زیر تقسیم میشود .
ریسکهای بیمه پذیر :
شامل ریسکهایی میشود که آثارمالی آنها قابل ارزیابی به پول هستند .
ریسکهای مطلوب برای بیمه شدن :
درصورت وقوع آثار آن متوجه گروه کوچکی میشود .
ریسک پدیده ای اتفاقی و اجتماعی است که تحقق آن خارج از اراده بشر بوده و میزان تاثیر آن بر مال انسان نا مشخص است . هرخطر دوجنبه دارد .
- جنبه عینی : تعیین نرخ حق بیمه براساس آمار وحساب احتمالات است یعنی جنبه عینی خطر(ریسک)که براساس اطلاعات مندرج درپیشنهاد بیمه قابلبرآورد است
- جنبه ذهنی : جنبه ذهنی خطر با عواملی نظیر احتیاط ، چابکی و زرنگی بیمه شده وابسته است .
خطربه دو دسته کلی تقسیم می شود :
- خطرهای عمومی : به حوادث عادی زندگی که همگان در معرض آن قرار دارند اطلاق میشود .
- خطرهای مخصوص یا خطرهای اضافی : حوادثی هستند که از فعالیتهای خاص افراد ناشی می شوند مانندکارگران ، مهندسین ، ورزشهای گوناگون و . . .
رابطه علیت :
خسارت هایی که مستقیماً ازخطری که بیمه شده ، ناشی شده باشد .
ادعای خسارت:
هنگامی که بیمه گذار ویا ذی نفع براساس شرایط بیمه نامه تقاضای دریافت خسارت رادارد . به تعریفی دیگر وقوع خطر یا پیشامدی که منجر به انجام تعهد مالی یا تعهد اساسی بیمه گر شود .
خسارت واقع شده:
مجموع خسارت های پرداختی دوره مالی به علاوه ما به التفاوت خسارت معوق ابتدا و پایان دوره مالی .
خسارت پرداختی:
خسارت هائی که طی دوره مورد بررسی توسط شرکت بیمه پرداخت شده است .
خسارت معو ق:
خسارتی که تحقق یافته و به بیمه گر اعلام شده لیکن توسط بیمه گر پرداخت نشده است . در حقیقت درآخرسال مالی دردست بررسی بوده که باکسرسهم بیمه گر اتکائی محاسبه واعلام میگردد .
ضریب خسا رت:
شاخص تعیین درصد خسارت پرداختی و یا قابل پرداخت (خسارات واقع شده ) به بیمه گذاران به نسبت حق بیمه های صادره یا دریافتی . دراین شاخص کارمزد و هزینه های اداری- عمومی ( پرداخت حقوق کارکنان وتامین سایر هزینه های عمومی شرکت ) دخالت ندارد . به عبارت دیگر درصد حق بیمه هائی که بابت خسارت به بیمه گذاران برگشت داده شده یا خواهد شد .
ماده ۳ آیین‌نامه شماره ۵۸منظور از ضریب خسارت نسبت خسارت واقع شده به حقبیمه عاید شده است. خسارت واقع شده عبارت است ازخسارت پرداختی طی دوره به علاوه ذخیره خسارت معوق در پایان دوره منهای ذخیره خسارت معوق ابتدای دوره .
حقبیمه عاید شده عبارت است از حقبیمه صادره به علاوه حقبیمه عاید نشده ابتدای دوره منهای حقبیمه عاید نشده پایان دوره.
ماده ۱۰ قانون بیمه های بازرگانی :
درصورتی که مالی به کمتر از قیمت واقعی بیمه شده باشد بیمه گرفقط به تناسب مبلغیکه بیمه کرده یاقیمت واقعی مال مسئول خسارت خواهد بود .
قاعده نسبی سرمایه :
این قاعده در بیمه های عمر و حوادث کاربرد ندارد .
مبلغ بیمه شده × مبلغ خسارت= خسارت قابل پرداخت
قیمت واقعی مال
قاعده نسبی حق بیمه :
چنانچه اظهارات نادرست بیمه گذار و یا خودداری از اظهار مطالب موثردرتعیین حق بیمه نزد بیمه گر ، بعداز وقوع حادثه کشف شودو بیمه گرحق بیمه اضافی را مطالبه ننموده باشد خسارت به نسبت حق بیمه پرداختی و واقعی پرداخت می شود .
حق بیمه تعیین شده ( پرداختی ) × مبلغ خسارت= خسارت قابل پرداخت
حق بیمه واقعی
اصل غرامت:
موضوع بیمه جبران خسارت وارده تا میزان واقعی است لذا به موجب اصل غرامت ، بیمه نباید هرگز به صورت منبع استفاده برای بیمه گذار در آید .
اصل جبران خسارت واقعی که هدف آن نباید بیمه گذار رادر وضعیتی مساعدتر از قبل از وقوع حادثه قرار دهد به بیمه های اشیاء و مسئولیت اختصاص دارد و شامل بیمه های اشخاص نمی شود زیرا هدف و منظور از بیمه جبران زیان وارده به بیمه شده نیست . ضمناً حیات و زندگی اشخاص قابل تبدیل به میزان مشخصی پول نمی باشد از اینرو مبلغ بیمه شده ارتباطی با غرامت ناشی از بروز واقعه بیمه شده ندارد و به پیشنهاد بیمه گذار تعیین می شود .
ماده ۸ قانون بیمه که درمورد تعدد بیمه است فقط مشمول بیمه های غرامتی بوده و بیمه عمر و حوادث اشخاص را مشمول نمی شود از اینرو منظور نهایی جبران خسارت نیست بلکه تامین آتیه است .
در بیمه های اشخاص موضوع تعهد بیمه گر فوت یا حیات یا سلامت بیمه شده است ، از اینرو بیمه گر نمی تواند غرامت وارده را به بیمه شده برآورده کند لذا تعیین سرمایه بیمه برعهده بیمه گذار است .
هدف و منظور از بیمه جبران زیان وارده به بیمه شده نیست ، منظور بیمه گذار دریافت غرامت یا زیانی است که حوادث مشمول بیمه برای بیمه شده یا صاحب حقوق آنها دارد لیکن این منظور دلیل واقعی بیمه محسوب نمی شود . بیمه گر آنچه را وعده داده می پردازد بدون توجه به زیان وخسارت وارده به عبارت دیگر بیمه های اشخاص تابع اصل غرامت نمی باشد و درصورت تعدد بیمه نامه ، کلیه بیمه گران معادل میزان تعهدی که کرده اند متعهد هستند . فقط دربیمه بیماری و هزینه های پزشکی ناشیاز حوادث که منجر به درمان می شود تابع اصل غرامت است ، زیرا بیشتر از آنچه پرداخته است نمی تواند دریافت کند .
اصل جانشینی :
تا میزانیکه بیمه گر خسارت بیمه گذار را قبول یا پرداخت نمو ده جا نشین وی میگردد ، لیکن در بیمه های اشخاص برخلاف بیمه های غرامتی بیمه گرنمی تواند بمیزان خسارتی که پرداخت نموده ، برای دریافت مبلغ پرداختی به مسئول حادثه مراجعه کند . لیکن این حق برای بیمه گذار یا بیمه شده یا ذینفع وجود داردکه به عامل خسارت مراجعه وغرا مت دریافت نماید . بدینرو در بیمه های اشخاص اصل جانشینی وجود ندارد .
حادثه :
هر واقعه ناگهانی ناشی از یک عامل خارجی که بدون قصد و اراده بیمه شده بروزکرده منجر به جرح ، نقص عضو ، ازکارافتادگی و یا فوت بیمـه شده گردد .
حوادث قهری:
یا بلایای طبیعی به حوادثی گفته میشودکه کسی در وقوع آن دخالت نداشته باشد مانند سیل و طوفان و زلزله و . . .
بیماری :
هرگونه عارضه جسمی و اختلال در اعمال طبیعی اعضاء و جهاز مختلف بدن برطبق تشخیص پزشک .
معلولیت:
ناتوانی درانجام تمام یا قسمتی از فعالیت های زندگی فردی یا اجتماعی به علت وجود نقصی مادرزادی یا اکتسابی درقوای جسمانی یاروانی اطلاق میشود .
انواع معلولیتها عبارتند از :
جسمی شامل حواسی ، حرکتی ، احشای داخلی .
ذهنی . روانی .
علل معلولیتها عبارتند از :
۱- اکتسابی ( حوادث ، بلایای طبیعی ، جنگ ) .
۲- مادر زادی . عوامل معلولیتهای مادرزادی عبارتند از :
- دوران بارداری .
- هنگام زایمان .
نقص عضو ویا ازکارافتادگی دائم وقطعی:
قطع یا تغییرشکل یا ازدست دادن توانایی انجام کار عضوی از اعضاء بدن که وضعیت دائـم و قطعی داشته باشد .
ازکارافتادگی موقت:
از دست دادن موقت توانایی جسمی ویا روحی بیمه شده است که دراثرتحقق خطر موضوع بیمه به تشخیص پزشک، بیمه شده را از انجام وظایف شغلی باز می دارد .
غرامت روزانه بستری شدن در بیمارستان :
مبلغی است که درایام بستری بیمه شده دربیمارستان بـه علت تحقق خطر موضوع بیمه به وی پرداخت می گردد .
بیمه نامه زندگی:
منظوراز بیمه نامه زندگی صرفا”بیمه نامه های عمر است و تمام رشته های بیمه به جز بیمه های زندگی ( عمر) ، تحت عنوان بیمه های غیر زندگی شناخته میشوند .
موضوع بیمه زندگی تامین مبلغ بیمه تعیین شده خطر فوت یا تامین آن درصورت حیات و ادامه هستی بیمه شده یا آمیخته ای از این دو استو آن قراردادی است که به موجب آن بیمه گر در برابر دریافت حق بیمه متعهد میشودکه درصورت فوت بیمه شده یا درصورت زنده ماندن وی درسررسید معین شده در قرارداد مبلغ بیمه تعیین شده را به استفاده کننده مشخص شده از سوی او بپردازد .
بیمه گران زندگی نیازمند به کارگیری تمامی عوامل مدیریت ریسک درنظام حاکمیتی خود هستند و از ابزاراصلی آن بشمار میرود ولازمست بمنظورتضمین کارایی سرمایه به طراحی محصولاتشان توجه خاص داشته باشند .
بیمه عمر( ساده زمانی ) :
بیمه ایست که به موجب آن بیمه گر متعهد می شود چنانچه بیمه شده درطول مدت بیمه فوت نماید، سرمایه منظوردربیمه نامه رابه ذی نفع بپردازد .در صورتیکه بیمه شده درپایان مدت بیمه نامه در حیات باشد هیچ وجهی قابل پرداخت نخواهد بود .
اندوخته های قانونی :
بخشی از سود ویژه شرکت که طبق مقررات باید نگهداری شود .
بهره فنی:
حداقل بهره تضمین شده که به حق بیمه های پس انداز شده و یا سرمایه گذاری شده تعلق میگیرد .
ذخیره فنی:
یا اندوخته فنی یا اندوخته درتمام رشته های بیمه ای اصولا حق بیمه ازقبل دریافت می شودبنابراین موسسات بیمه ، قبل ازآنکه خسارتی بپردازند ،حق بیمه رادریافت نموده اندبه این ترتیب همیشه مبالغی دراختیار دارندکه متعلق به بیمه گذاران است و مربوط به تعهدات آینده این مبالغ را اصطلاحاً ذخایر فنی می گویند و بازخرید بیمه نامه براساس آن انجام میشود و باید در مجرای صحیح و مطمئن سرمایه گذاری شود .
ذخیره ریاضی:
یااندوخته ریاضی تفاوت تعهدات ایفا شده بیمه گرو بیمه گذار با توجه به نرخ بهره آنست .حق بیمه ماهیت پس اندازی دارد، بخش پس اندازی حقبیمه تشکیل وجوهی را میدهد که متعلق به بیمه گذار و جزئی از ذخیره ریاضی است .
ارزش بازخرید بیمه نامه معادل حد اقل نود درصد ذخیره ریاضی بیمه نامه است با رعایت شرایط بیمه نامه .
هزینه پزشکی :
هزینه هایی که در صورت تحقق خطرات موضوع بیمه ، بیمه شده مستقیماً درمقابل دریافت خدمات درمانی متحمل می گردد .
بستری شدن :
اقامت بیمه شده حداقل به مدت ۲۴ ساعت دربیمارستان یا مراکز جراحی محدود به دلایل پزشکی .
پاراکلینیک :
کلیه اقدامات تشخیصی درمانی که بطورسرپایی درکلینیک ها یا مراکز درمانی مشابه انجام می شود .
عمل مستقل :
عملی است که جزئی از عمل دیگر نباشد به عبارت دیگرچنانچه جراح آن را بطورمستقل انجام دهد . به آن ارزش جداگانه تعلق میگیرد درغیر این صورت عمل اصلی است و ارزش جداگانه ای ندارد .
کدهای تعدیلی :
درصورتیکه لازم باشد ارزش عملی (جراحی ، بیهوشی ) تعدیل گردد به کدهای اصلیکد دیگری اضافه می شودکه به آن کدهای تعدیلی گفته میشود نظیر بیماری که زمینه مستعد وخطرناک برای گرفتن بیهوشی داشته باشدکه علاوه برکد اصلی عمل۲ واحد به بیهوشی طبق کد تعدیلی کتاب تعرفه اضافه میشود .
فارماکوپه ایران:
لیست داروهای مجاز که در داخل کشور تولید می شود .
هیات امنای ارزی :
فلسفه وجودی آن کمک به تجهیز مراکز درمانی دولتی و دعوت تیم های پزشکی ازخارج کشور است .
شورایعالی پزشکی :
ارگان تصمیم گیرنده درمورد تقاضای اعزام به خارج بیمارانی که درداخل کشور به هردلیل قابل درمان نمی باشند ویا نتایج درمان درخارج از کشور تفاوت قابل ملاحظه ای با داخل کشور دارد .
اسناد و مدارک پزشکی :
صورت حساب های مربوط به هر بیماری و ضمائم آن (شرح وسیر بیماری- صورت ریز داروها و لوازم مصرفی – مدت بستری- دستمزد پزشکان
پرستار:
به شخصی ازگروه پیراپزشکی گفته می شودکه دارای مدرک کارشناسیNersing از دانشگاه باشد و وظیفه او مراقبت و ارائه خدمات پزشکی وکارهای اولیه ،کنترل داروهای تجویزی پزشک معالج ، تزریق داروها ، سونداژ ، وصل سرم ، تعویض پانسمان ، مشارکت درامر تیـم CPR( احیاء قلبی عروقی دروضعیت اورژانس ) می باشد
بهیار:
به افرادی گفته می شودکه باگذراندن دوره کوتاهی ازخدمات پزشکی، مجوز مربوط را دریافت می نمایند . بهیار با داشتن مدرک تحصیلی دیپلم خدمات پزشکی از قبیل واکسیناسیون ، کمک های اولیه و تزریقات را ارائه می نماید .
کمک بهیار :
فردی که باداشتن مدرک تحصیلی کمترازدیپلم مواردی ازقبیل خدمات بهداشتی و نظافتی به بیماران ارائه می نمایدو خدمات آنان درسطح پائین تر از پرستاران است .
برخی ازتعاریف وقوانین مجازات اسلامی
قوانین مجازات اسلامی دررشته بیمه های مسئولیت کاربرد دارد لیکن دربیمه حوادث اشخاص ملاک محاسبات خسارت نمی باشد . برای تعیین درجه نقص عضو و ازکارافتادگی در رشته بیمه حوادث طبق مقرارت بیمه حوادث و جدول نقض عضو مندرج در شرایط عمومی این رشته از بیمه عمل میشود .
قانون مجازات اسلامی:مشتمل برجرائم و مجازات و شرایط و موانع مسئولیت کیفری و قواعدحاکم برآنهاست .
حکم به مجازات یا اقدام تأمینی و تربیتی و اجرای آنها باید از طریق دادگاه صالح ، به موجب قانون و با رعایت شرایط و کیفیات مقرر در آن باشد .
جـرم :هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد جرم محسوب می شود .
مباشر جـرم :آن است که جنایت مستقیماٌ و بدون واسطه توسط خود جانی واقع شده باشد .
اشخاص زیرمعاون جرم محسوب و با توجه به شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و تأدیب از وعظ و تهدید و درجات تعزیر، تعزیر میشوند :
- هرکس دیگری را تحریک یا ترغیب یا تهدیدیا تطمیع به ارتکاب جرم نماید و یا بوسیله دسیسه و فریب و نیرنگ موجب وقوع جرم شود .
- هرکس با علم و عمد وسایل ارتکاب جرم را تهیه کند و یا طریق ارتکاب آن را با علم به قصد مرتکب ارائه دهد .
- هرکس عالما”، عامدا” وقوع جرم راتسهیل کند .
هرگاه چندنفر با هم سبب آسیب یا خسارتی شوند به طورتساوی عهده دارخسارت خوا هند بود .
جرح :
تجاوز به جسم آدمی است که موجب خونریریزی در قسمت بیرونی بدن میشود .
جنایت :
صدمه ای می باشد که منجر به فوت یا نقص عضو یاجرح میشود .
حقوق جرم و جنایت همراه با هم استفاده میشود با این تفاوت که جرم منجر به قتل نفس و صدمه بدنی نمی باشد ولی جنانت صرفا”روی انسان و منجر به قتل نفس و صدمه بدنی می شود .
ارش:
نوعی غرامت است در قانون ، هرجنایتی که بر عضوکسی واردشود و شرعا”مقدار خاصی به عنوان دیه تعیین نشده باشد با توجه به جراحت وارده غرامتی تعیین می شود که به آن ارش می گویند .
قانونی بودن جرائم ، مجازاتها و دادرسی کیفری
حکم به مجازات یا اقدام تأمینی و تربیتی و اجرای آنها باید از طریق دادگاه صالح ، به موجب قانون و با رعایت شرایط و کیفیات مقرر در آن باشد .
مجازاتهای اصلی و مقرر در این قانون پنج قسم است .
- حد
- قصاص
- دیه
- تعزیر
- مجازات بازدارنده
حد :
مجازاتی است که موجب، نوع ، میزان و کیفیت اجرای آن در شرع مقدس، تعیین شده است .
قصاص:
مجازات اصلی جنایات عمدی بر نفس ، اعضاء و منافع است که به شرح مندرج درکتاب سوم این قانون اعمال می شود .
دیـه:
طبق ماده ۲۹۴ قانون دیات ، مالی است که به سبب جنایت برنفس یا عضو به مجنی علیه یا به ولی یا اولیای دم داده میشود ، بدینرو دیه مجازاتی است که برای قتل نفس یا جرح و صدمات بدنی درصورتی که عمدی نباشد در نظرگرفته می شود . درحقیقت دیه مالی است که از طرف شارع برای جنایت تعیین شده در شکستگی استخوان هرچند بهبودی پیدا کرده باشد دیه باید پرداخت شود .
درصورتیکه صدمه و فوت هر دو دریکی ازماههای حرام اتفاق افتد و یا درحرم مکه معظمه واقع شود مجازات آن یک سوم افزایش مییابد . ماههای حرام عبارتنداز : محرم ، رجب ، ذیقعده ، ذیحجه .
جائفـه:
جراحاتی که با هر وسیله و از هر طرف به شکم یا سینه یا پشت و یا پهلوی انسان وارد شود .
دیه جراحت سر وصورت به ترتیب زیر است
حارصـه :
خراش پوست بدون آنکه خون جاری شود .
دامیــه :
خراشی که از پوست بگذرد و مقدار اندکی واردگوشت شود و همراه با جریان خون باشدکم یا زیاد .
متلاحمه :
جراحتی که موجب بریدگی عمیق گوشت شود لکن به پوست نازک روی استخوان نرسد .
سمحاق:
جراحتی که از گوشت بگذرد و به پوست نازک روی استخوان برسد .
موضـحه:
جراحتی که ازگوشت بگذرد و پوست نازک روی استخوان را کنارزده و استخوان آشکار کرده .
هاشـمه :
عملی که استخوان را بشکندگرچه جراحتی را تولید نکرده باشد .
منقلـه :
جراحتی که درمان آن جز با جا بجا کردن استخوان میسر نباشد .
مأمومـه :
جراحتی که به کیسه مغز برسد ثلث دیه کامل دیه دارد .
دامغـه :
جراحتی که کیسه مغز را پاره کند غیر از ثلث دیه کامل ارش بر او افزوده می گردد .
تبصره :
دیه جراحات گوش و بینی و لب درحکم جراحات سرو صورت می باشد .
تبصره :
جراحات وارده به گردن درحکم جراحات بدن می باشد .
تعزیر:
تأدیب ویا عقوبتی است که نوع و مقدار آن درشرع تعیین نشده و به نظرحاکم واگذار شده است از قبیل حبس و جزای نقدی و شلاق که میزان شلاق بایستی از مقدار حدکمتر باشد .
مجازات بازدارنده :
عقوبتی است که ازطرف حکومت به منظور حفظ نظم ومراعات مصلحت اجتماع درقبال تخلف ازمقررات ونظامات حکومتی تعیین می گردد .درحقیقتاقدامات تامینی و تربیتی است .
